قاموس قرآن جلد 2

جیم:؛ ج 2، ص: 1

جیم: حرف ششم از الفبای فارسی و پنجمین حرف از الفبای عربی است و بتنهائی معنائی ندارد و جزء کلمه واقع میشود.

جأر:؛ ج 2، ص: 1

جأر: تضرّع. لٰا تَجْأَرُوا الْیَوْمَ إِنَّکُمْ مِنّٰا لٰا تُنْصَرُونَ مؤمنون: 65 تضرّع و ناله نکنید، شما از جانب ما یاری نمیشوید. از ابن- عباس نقل شده که معنی آن استغاثه است. این فعل فقط سه بار در قرآن آمده است. نحل: 53 مؤمنون: 64 و 65.

جبّ:؛ ج 2، ص: 1

جبّ: چاه. در صحاح و مفردات گفته: جبّ چاهی است که حفر شده باشد نه چاهیکه بعد از حفر آنرا با سنگ و غیره بنا میکنند. در قاموس گوید: آن چاه است و یا چاه عمیق و پر آب میباشد. قٰالَ قٰائِلٌ مِنْهُمْ لٰا تَقْتُلُوا یُوسُفَ وَ أَلْقُوهُ فِی غَیٰابَتِ الْجُبِّ یوسف: 10 گوینده ای از آنها گفت: یوسف را نکشید و او را بقعر فلان چاه بیاندازید. این کلمه فقط دو بار در قرآن آمده است یوسف: 10 و 15 اصل آن بمعنی قطع است زیرا که در حفر چاه زمین را قطع میکنند. و مجبوب کسی است که آلت رجولیّت او قطع شده باشد.نا گفته نماند در «بئر» گذشت که آن بمعنی چاه کهنه است و از اینجا فرق جبّ و بئر بدست میآید.در صحاح گوید: «الجبّ بئر لم تطو» و در المنجد آمده «طوی البئر: بناه بالاحجار» و در نهایه در لغت بئر گوید: «قیل هی العادیه القدیمه لم یعلم لها حافر و لا مالک».

جبت:؛ ج 2، ص: 1

جبت: بی فائده. أَ لَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ أُوتُوا نَصِیباً مِنَ الْکِتٰابِ یُؤْمِنُونَ

قاموس قرآن، ج 2، ص: 2

بِالْجِبْتِ وَ الطّٰاغُوتِ وَ یَقُولُونَ لِلَّذِینَ کَفَرُوا هٰؤُلٰاءِ أَهْدیٰ مِنَ الَّذِینَ آمَنُوا سَبِیلًا نساء: 51.در قاموس گوید: جبت: بت، کاهن، ساحر، سحر، چیز بی فائده و هر معبود باطل است.از آیۀ شریفه پیداست که مراد از آن معبود باطل و بت است و شاید بمعبود باطل از لحاظ بی فائده بودن جبت گفته شده راغب گوید: جبت و جبس هر دو بمعنی بی فائده است.این کریمه دلالت دارد بر اینکه بعضی از اهل کتاب دربارۀ مسلمین و مشرکین قضاوت کرده و رأی داده که دین